รัฐมนตรี DE ประสาน Starlink ของ SpaceX กู้วิกฤติสัญญาณสื่อสารในพื้นที่น้ำท่วมภาคใต้
จากสถานการณ์อุทกภัยครั้งใหญ่ในพื้นที่อ.หาดใหญ่ จ.สงขลา และอีกหลายจังหวัดในพื้นที่ภาคใต้ ทำให้ระบบสื่อสารโทรคมนาคมไม่สามารถใช้งานได้ในพื้นที่ส่วนใหญ่ที่ประสบภัย โดยนายไชยชนก ชิดชอบ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม (ดีอี) เปิดเผยว่าได้ดำเนินการประสานงานกับ บริษัท SpaceX ขอความร่วมมือวางระบบสื่อสารอินเทอร์เน็ตผ่านดาวเทียมความเร็วสูง (satellite internet broadband) โดยใช้อุปกรณ์ดาวเทียม Starlink เพื่อใช้ในภาวะวิกฤติอำนวยความสะดวกให้กับหน่วยงานและเจ้าหน้าที่กู้ภัยในพื้นที่ ในการให้ความช่วยเหลืออพยพประชาชน
ทำไมต้อง Starlink?
สาเหตุหลัก: ระบบเครือข่ายสื่อสารภาคพื้นดิน เช่น สัญญาณมือถือ ล่มหรือขัดข้องจากน้ำท่วม ส่งผลให้เจ้าหน้าที่กู้ภัย หน่วยงานรัฐ และประชาชนไม่สามารถสื่อสารหรือเข้าถึงข้อมูลได้ โดย Starlink จะถูกนำมาใช้เฉพาะในเขตประกาศสถานการณ์ฉุกเฉิน เพื่อกู้สัญญาณอินเทอร์เน็ตชั่วคราว รองรับการช่วยเหลือผู้ประสบภัย การติดตามสถานการณ์ และการประสานงานด่วน
Starlink คืออะไร?
Starlink คือโครงการดาวเทียมอินเทอร์เน็ตของบริษัท SpaceX ซึ่งก่อตั้งโดยอีลอน มัสก์ มุ่งเน้นให้บริการอินเทอร์เน็ตความเร็วสูงครอบคลุมทั่วโลก โดยเฉพาะในพื้นที่ห่างไกลหรือยากต่อการเข้าถึง เช่น
- พื้นที่ชนบทห่างไกล
- เกาะแก่งทะเล
- พื้นที่ประสบภัยพิบัติ
ระบบ Starlink ใช้ดาวเทียมขนาดเล็กนับพันดวงที่โคจรรอบโลกในระดับต่ำ (Low Earth Orbit) เพื่อส่งสัญญาณอินเทอร์เน็ต ผู้ใช้งานต้องติดตั้งจานรับสัญญาณ หรือที่เรียกว่า “Dishy” เพื่อเชื่อมต่อกับดาวเทียมและส่งสัญญาณลงสู่พื้นดิน
ประสิทธิภาพ
- ความเร็วดาวน์โหลด: 100-200 Mbps
- รองรับการใช้งานในสถานการณ์ฉุกเฉิน
- เหมาะสำหรับการสื่อสารในภัยธรรมชาติ
ประโยชน์หลักของ Starlink
1. การติดตั้งรวดเร็ว
สามารถ deploy และใช้งานได้ภายในไม่กี่นาที ไม่ต้องพึ่งโครงสร้างพื้นฐานแบบเดิม เหมาะสำหรับสถานการณ์ฉุกเฉินที่เสาโทรศัพท์หรือสายไฟฟ้าพัง
2. ความเสถียรในพื้นที่วิกฤติ
ให้การเชื่อมต่อที่เชื่อถือได้แม้ไฟฟ้าดับหรือสัญญาณมือถือล่ม สามารถเชื่อมกับเครื่องปั่นไฟเพื่อใช้งานต่อเนื่อง
3. รองรับการสื่อสารฉุกเฉิน
ช่วยให้หน่วยกู้ภัย องค์กรช่วยเหลือ และประชาชนสามารถสื่อสาร ประสานงาน และส่งข้อมูลแบบ real-time เช่น การแจ้งตำแหน่งผู้ประสบภัยหรืออัปเดตสถานการณ์
4. ไม่จำกัดข้อมูล
ไม่มี data cap ใช้งานได้ต่อเนื่อง มักมีบริการฟรีหรือลดราคาในช่วงภัยพิบัติ
ตัวอย่างการใช้งานจริง
ในพายุเฮอริเคน Melissa ที่แคริบเบียน Starlink ได้ติดตั้งอุปกรณ์กว่า 800 ชุด ให้บริการฟรี และเชื่อมต่อผู้ใช้กว่า 250,000 คน รวมถึงโรงพยาบาลและหน่วยช่วยเหลือ โดยรักษา uptime ได้ถึง 98% แม้จะมีลมแรง 185 ไมล์/ชั่วโมง
ประโยชน์เฉพาะในวิกฤติน้ำท่วมภาคใต้
ในเหตุการณ์น้ำท่วมรุนแรงที่เกิดขึ้นที่หาดใหญ่ จังหวัดสงขลา เมื่อวันที่ 26 พฤศจิกายน 2568 ซึ่งทำให้สัญญาณโทรศัพท์มือถืออ่อนหรือดับสนิท ไฟฟ้าตัดขาด และประชาชนไม่สามารถชาร์จโทรศัพท์หรือสื่อสารได้ Starlink มีบทบาทสำคัญดังนี้
1. กู้คืนการสื่อสารทันที
เมื่อเครือข่ายมือถือภาคพื้นดินล่มจากน้ำท่วม Starlink สามารถให้อินเทอร์เน็ตสำรองสำหรับหน่วยกู้ภัยในการนำทาง ประสานงาน และช่วยเหลือผู้ติดค้าง กระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม (DES) ได้ตั้ง War Room 24 ชั่วโมง เพื่อติดตั้ง Starlink ร่วมกับโดรนและไปรษณีย์ไทยสำหรับการสำรวจและส่งของช่วยเหลือ
2. สนับสนุนการช่วยเหลือแบบ Real-time
ช่วยให้สามารถใช้แอปพลิเคชัน เช่น Line หรือ Open Chat เพื่อแจ้งตำแหน่งขอความช่วยเหลือ และสำหรับหน่วยย่อยของศูนย์กู้ภัย เพื่อการสั่งการแบบเดียวกันและระดมรถยนต์/อุปกรณ์ได้อย่างรวดเร็ว ครอบคลุมผู้ประสบภัยหลายล้านคน
3. แก้ปัญหาไฟฟ้าดับและสัญญาณอ่อน
ในพื้นที่ที่ไฟฟ้าตัด Starlink สามารถเชื่อมต่อกับเครื่องปั่นไฟเพื่อใช้งานต่อเนื่อง ช่วยให้ประชาชนส่งสัญญาณขอความช่วยเหลือหรือรับข้อมูลอัปเดตสถานการณ์น้ำท่วม
สรุป
Starlink ช่วยลดความเสี่ยงต่อชีวิตและเพิ่มประสิทธิภาพการช่วยเหลือในภัยน้ำท่วมที่ภาคใต้อย่างมีนัยสำคัญ ซึ่งเป็นภัยที่เกิดบ่อยและรุนแรง รัฐบาลไทยกำลังเร่งประสานงานเพื่อนำเทคโนโลยีนี้มาใช้อย่างเร่งด่วน เพื่อช่วยเหลือผู้ประสบภัยและสนับสนุนการปฏิบัติงานของหน่วยกู้ภัยให้มีประสิทธิภาพสูงสุด
